Roestvast staal

In de categorie: Index >> Materiaalsoorten

Harry Brearley ontdekte het in het begin van de vorige eeuw toen hij onderzoek deed voor de wapenindustrie: RVS, ook wel inox. De term staat eigenlijk voor 'roestvast staal', niet voor 'roestvrij staal' dat zich in het dagelijks taalgebruik heeft gevestigd. RVS oxideert namelijk wel, maar beperkt of zeer traag.

Het geheim van RVS

De kracht van RVS zit in het chroom, één van de metaalsoorten waaruit het staal bestaat. Wanneer chroom in aanraking komt met zuurstof, vormt er zich een onzichtbaar laagje chroomoxide: de oxidehuid. De oxidehuid beschermt het onderliggende metaal tegen roestvorming. Het werkt afsluitend waardoor oxidatie niet (verder) plaatsvindt, of sterk wordt vertraagd. Ideaal: de oxidehuid herstelt bij beschadigingen vanzelf weer.

Legering

RVS is dus een legering van verschillende metaalsoorten. Hoofdzakelijk gaat het om chroom (minstens 10%), koolstof (maximaal 1,2%), ijzer en nikkel. Ook stoffen als molybdeen, titanium en mangaan kunnen voorkomen in RVS-legeringen. De hoeveelheid koolstof bepaalt de hardheid van het metaal en dus ook de moeilijkheidsgraad om het te bewerken. Hoe harder het staal, hoe moeilijker het is te bewerken. Maar over het algemeen is RVS uitermate geschikt voor bewerkingen.

Bewerkingen

Plooien, strekken, dieptrekken, lassen, buigen… Alles is mogelijk met RVS. Het nikkel zorgt ervoor dat het materiaal in zijn austenitische toestand blijft. Met andere woorden, RVS behoudt zijn mechanische eigenschappen zoals elasticiteit, treksterkte en hardheid. Andere elementen verhogen dan weer de bewerkbaarheid en de weerstand tegen corrosie. Toch is het bewerken van RVS niet helemaal zonder risico. Als het staal bewerkt wordt met stalen gereedschappen of in aanraking komt met staalslijpsel, kan het beschermende laagje, de oxidehuid, beschadigen. Daarom gebruiken bewerkers nooit stalen gereedschappen, of behandelen ze het metaal achteraf waarbij ze alle mogelijke verontreinigingen verwijderen.

Chloor en stalen gereedschappen

Naast het gebruik van stalen gereedschap en het effect van staalslijpsel, kan de oxidehuid ook beschadigen door vloeistoffen die chloor bevatten, zoals stadswater, zwembadwater, bleekwater en zoutzuur. Chloor reageert zeer agressief op RVS en tast de oxidehuid aan. In het ondiepe putje dat daardoor ontstaat, hopen chloorionen zich op waardoor er een ideale situatie wordt gecreëerd voor corrosie, wat de weg vrijmaakt voor roest. Het gevolg van deze putcorrosie is dat het materiaal er grotendeels gaaf uitziet, maar een aantal putjes heeft, veelal langs een lasnaad.

Passiveren

RVS kan in bepaalde omstandigheden dus toch roesten, ook al heeft de oxidehuid een zelfherstellend vermogen. De oxidehuid is namelijk een zogeheten passieve laag chroomoxide. Dit houdt in dat de huid een beschadiging snel herstelt, áls er voldoende zuurstof aanwezig is. Maar door bewerkingen zoals lassen en buigen kunnen zuurstofarme plekken ontstaan, wat leidt tot een actieve oxidehuid. Dan is er te weinig zuurstof voor een goed herstel, waardoor roest toch kans krijgt. Om tegen te gaan dat de oxidehuid activeert, is er een methode ontwikkeld: passiveren. Na het ontvetten en beitsen van het object om het schoon te maken, ondergaat het voorwerp een behandeling in een salpeterzuurbad. De passieve toestand keert terug en het onderliggende metaal beschikt weer over zijn oorspronkelijke bescherming tegen corrosie en roest.

Kortom, de roestvaste eigenschap van RVS is afhankelijk van de manier waarop ermee wordt omgegaan, zowel tijdens de productie als in het gebruik.

Dit product is toegevoegd op woensdag 22 augustus '12

Gerelateerde items

Roestvast staal

Harry Brearley ontdekte het in het begin van de vorige eeuw toen hij onderzoek deed voor de wapenindustrie: RVS, ook wel inox. De term staat eigenlijk...

Cortenstaal

Natuurlijk, authentiek, eerlijk, rauw. Eigenschappen van materialen die tegenwoordig bijzonder gewaardeerd worden. Cortenstaal is een materiaal wat...