Design

Binnen design loopt een hele smalle grens. Aan de ene kant is design bedoeld om het leven makkelijker te maken, maar het kan je ook lui maken (denk aan een afstandsbediening). Dat kan nooit het doel zijn. Alles wat ooit bedacht en gemaakt is kan positief worden benaderd. Zelfs als het iets is wat volkomen negatief uitpakte, want ook dan kan ervan geleerd worden en daarom al als positief worden ervaren.

Is de designindustrie daarom een zweverige, egoïstische, navelstarende club mensen die uiteindelijk zichzelf overbodig maken? Nee, het zit zo: een goed ontwerp is een persoonlijk statement van de ontwerper. Daarin kan je niet fout zitten, ongeacht wat anderen ervan zeggen.

We vergeten nog wel eens de echte reden voor design. Hebben we echt nog een andere asbak nodig terwijl er al duizenden asbakken zijn om uit te kiezen? Nee, daar gaat het niet meer om. Design helpt ons juist om een gezonder, langer, comfortabeler leven te leiden. Om een stoel te maken die je rug spaart bijvoorbeeld. Je kunt eindeloos veel van die voorbeelden bedenken.

Zelfs mooie plaatjes zijn minstens bedoeld om een lust voor het oog te zijn. Een designer moet ervoor zorgen dat zijn werk niet intimiderend is voor het publiek. Het is niet zijn taak iemand te overtuigen van iets waar diegene niet zelf al van overtuigd was. En het is ook niet zijn taak om niet naar een andere mening te luisteren. Design is een van de belangrijkste middelen die de mens tot zijn beschikking heeft voor ontwikkeling. Om beter, langer, comfortabeler en gezonder te leven.

Is design een kapitalistische industrie? Waarom is mijn glas €2,- waard en dat van een designer €200,-? Waarom kan ik dat niet voor mijn product vragen? Er zullen altijd slechte ontwerpen zijn, anders zouden er geen goede ontwerpen bestaan. Net als er slechte buschauffeurs zijn en slechte koks. We zijn allemaal mensen, geen robots. Perfectie bestaat niet, dus verwacht dat ook niet. Wees alleen oprecht en eerlijk naar jezelf toe. Een gemiddeld mens gebruikt misschien wel 500 voorwerpen per dag die ooit ontworpen zijn. Als je al over drie daarvan zou klagen dan blijven er nog 497 over die zo goed zijn uitgedacht dat je ze gewoon voor lief neemt.

Je hoeft ook zelf geen designer te zijn om design te beoordelen. Dan zit je er helemaal naast. Design is bedoeld voor jou als gebruiker en jij beoordeelt het als dusdanig. Je moet begrijpen dat goed design bedoeld is voor jou als gebruiker. Het moet jou in staat stellen te zijn wie jij bent en daaraan is geen prijskaartje te hangen.

Je hoeft ook niet jaren naar school te zijn geweest om jezelf designer te noemen. De eerste die een servetje opvouwde om onder de poot van een wiebelige tafel te leggen had iets ontworpen en zo een probleem opgelost. Design moet het voor onze en toekomstige generaties beter maken, maar het is ook een bepaler van het tijdsbeeld. Natuurlijk is er een boel blabla rondom design. Maar eerlijk is eerlijk: een ontwerper mag ook trots zijn op zijn creaties. En mag dat ook vertellen!

Design is iets instinctiefs. Het begon al met niet nat willen worden als het regent, voedsel kunnen vergaren als we honger hebben. Designers zijn zich tegenwoordig alleen maar meer bewust van dit instinct, maar doen niets anders. Design is blabla, is bedacht om je iets te verkopen wat je niet nodig hebt. Om je te verwarren of te manipuleren. Designers zijn egoïsten die alleen maar bezig zijn om zichzelf erkend te krijgen, te verheerlijken. Nee, het punt is dat design bedoeld is voor de gebruiker.

De designer is alleen maar het middel om dat doel te bereiken. Mensen hebben nu eenmaal een mening. Je vindt het mooi, makkelijk of juist dom of afschuwelijk. Maakt niet uit. Daarmee zal je design an sich niet beledigen. Design is uiteindelijk gewoon een bedrijfstak als elke andere. Als mensen de producten niet kopen is er geen design. Waarom? Omdat designproducten worden gebruikt om anderen te laten zien welke status je hebt. Elke designer is constant op zoek naar beter, mooier, efficiënter of gebruiksvriendelijker design. Maakt niet uit of het een architect is, een grafisch ontwerper, modeontwerper, of productontwikkelaar. Als een ontwerper jou probeert te overtuigen van zijn ontwerp en daarmee uiteindelijk in zijn levensonderhoud wil voorzien, is daar dan iets mis mee? Ontwerpers moeten een goede voeling hebben met de maatschappij willen ze kunnen draaien als een geoliede machine. Dus oprecht zijn voor jezelf en je doelgroep.

Design (1)

Dit blog is toegevoegd op woensdag 4 januari '12